ĐƠN VỊ ĐẶC NHIỆM 957

Du-Kích Lưu-Động

Vũ đình Hiếu

Trên chiến-trường Việt-Nam, Lực-Lượng Đặc-Biệt Hoa-Kỳ tổ chức một đơn vị bí mật để thực hiện ‘du-kích chiến’ trong lòng mật khu của địch. Trong năm 1966, Đại-Tá Kelly chỉ-huy-trưởng Liên-Đoàn 5 LLĐB/HK được lệnh của tướng Westmoreland thành lập một đơn vị Du-Kích Lưu-Động. Đơn vị này do Đại-úy Yedinak thành lập vào tháng Mười năm 1966, gọi là toán A-303 LLĐB/HK, sau đó đổi tên thành đơn-vị Đặc-Nhiệm 957. Đại-úy James G. ‘Bo’ Gritz được giao cho trách nhiệm chỉ huy đơn vị. Ngoài toán A-303 LLĐB/HK, lính trong đơn vị 957 được tuyển mộ gồm người Việt gốc Miên trong khu vực Bù-Đốp khoảng 250 người. Đơn vị này sẽ được huấn luyện về chiến tranh ngoại lệ, du-kích chiến để hoạt động, chống lại quân Việt Cộng và Bắc Việt. Toán quân này sẽ xâm nhập vào những vùng địch thiết lập căn cứ. Dùng du-kích chiến để phá hoại hậu-phương của địch. Trong thời gian hoạt động trong vùng địch kiểm soát, họ không được yểm trợ hỏa-lực, tải thương, tiếp tế như những đơn vị bộ binh khác đang hành quân trên chiến trường.

Sau khi tuyển mộ xong nhóm biệt-kích người Việt gốc Miên, đơn vị Đặc-Nhiệm 957 di chuyển đến trại Hồ-Ngọc-Tảo để theo một chương trình huấn luyện khoảng sáu tuần lễ. Trại Hồ-Ngọc-Tảo cũng là nơi phát xuất cho những hành quân bí mật trong chương trình Sigma. Những toán biệt-kích Sigma gồm bốn người được trực thăng bay sát ngọn cây thả xuống khu vực có sự hiện diện của địch quân. Khi xuống bãi đáp A, họ phải di chuyển thật nhanh đến bãi đáp B để trực thăng bốc về. Trường hợp mọi chuyện xẩy ra như dự đoán, toán Sigma sẽ làm cho địch quân xuất đầu lộ diện, đuổi theo ... và các phi tuần phản lực cũng như pháo binh sẽ được gọi đến thanh toán chiến trường. Trong thời gian đơn vị 957 đang thụ huấn trong trại Hồ-Ngọc-Tảo, một toán Sigma gặp trở ngại trên đường di chuyển đến điểm hẹn bị chết hai người do đạn của phe ta.

Đầu tháng Mười Hai 1966, đơn vị 957 thụ huấn xong, và di chuyển đến trại LLĐB Đức-Phong (A-343) cách Saigon khoảng 45 dặm về hướng tây bắc. Trại này được chọn làm căn cứ xuất phát vì nằm gần chiến khu D của địch. Trước khi ra đi họ được tiếp tế thực phẩm cho 30 ngày, gồm nhiều thùng đồ ăn lạnh, thịt bò, thịt gà, khoai tây, thịt heo, trứng và rau cải. Họ còn ‘chôm’ được kiện hàng (pallet) nước ngọt trong một nhà kho nơi cảng Saigon.

Đơn vị Du-Kích Lưu-Động không ở trong căn cứ Đức-Phong lâu. Sáng hôm sau, họ di chuyển lên hướng đông bắc của trại và bắt đầu chạm súng lẻ tẻ với địch quân. Quân biệt-kích thường hoạt động ban đêm, tránh đụng độ. Họ di chuyển luôn vào giờ giấc và lộ trình không nhất định, gài mìn bẫy đề phòng địch theo dõi.

Vào ngày thứ ba hoặc thứ tư, đơn vị được tái tiếp tế bằng phi cơ vận tải C-123 do các phi công thuộc Không-Đoàn Cảm-Tử (Air Commando) lái. Không đoàn này làm việc rất đắc lực với LLĐB/HK. Sau khi các biệt-kích quân đã kiểm soát bãi thả dù tiếp tế, các phi công lái C-123 hạ cao độ xuống gần sát đầu ngọn cây, đinh lại hướng bãi thả dù. Khi bay trên mục tiêu chiếc C-123 sẽ thả dù xuống kiện hàng, rồi ngóc đầu lên bay về phi trường.

Trong lúc hành quân, đơn vị 957 được lệnh bất ngờ quay về trại LLĐB Đức-Phong. Các sĩ quan LLĐB/HK lên trực thăng bay đến trại LLĐB Sông Bé (B-34) để nhận lệnh hành quân mới. Trong căn cứ B-34, đã có một số sĩ quan cao cấp Hoa-Kỳ cùng vài nhân viên mặc thường phục (CIA) đợi sẵn. Các sĩ quan trong đơn vị 957 được cho biết hôm 8 tháng 10 năm 1966, một chiếc máy bay thám thính tối mật U-2 thuộc Không-Đoàn Chiến-Lược Vị-Trí 20 (Strategic Air Command, Location 20) bị rớt cách Sông-Bé trong tỉnh Phước-Long khoảng bốn dặm về hướng đông-nam. Chiếc U-2 đem theo một ‘Hộp Đen’ (Black Box) gồm dụng cụ điện tử, nếu bị mất có thể ảnh hưởng đến nền anh-ninh quốc gia. Liên Đoàn 5 LLĐB/HK do Đại-Tá Kelly chỉ huy được lệnh tổ chức gấp một đơn vị đặc biệt đi tìm chiếc U-2 lâm nạn và thâu hồi chiếc ‘Hộp Đen’.

Vì mức độ khẩn, đơn vị Du-Kích Lưu-Động được điều động lên Sông Bé đi tìm chiếc ‘Hộp Đen’, Đại Tá Charles D. Rafferty sau này chỉ huy Không Đoàn Chiến-Lược Vị Trí 20 không nói gì thêm (Đụng tới máy bay tối mật U-2 không ai nói rõ-ràng). Ba mươi năm sau, thời gian bảo mật hết hạn câu chuyện này mới phơi bầy ra.

Đơn vị 957 được xe chở đến chân núi Bà-rá và từ đó làm tuyến xuất phát cuộc tìm kiếm. Một điều nữa không biết chiếc ‘Hộp Đen’ còn nằm trong máy bay U-2 hay đã rớt ra ngoài. Việc đầu tiên là tìm chiếc máy bay lâm nạn. Khi vào vùng, đã có những vụ chạm súng lẻ tể, địch cũng tung quân ra đi tìm chiếc U-2. Đến trưa ngày thứ ba, họ tìm thấy chiếc máy bay, thân máy bay tả tơi vương vãi khắp nơi, các biệt kích quân tìm kiếm chiếc ‘Hộp Đen’ trong vòng đường kính 100 thước nhưng không thấy. Lệnh phải tìm cho bằng được, đêm đó Đại-úy Gritz bàn với ban tham mưu, phải rải quân rộng ra để tìm.

Khoảng trưa ngày hôm sau, toán quân do Đại-Úy Yedinak chỉ huy đang trên đường xuống một sườn đồi, nơi có một giòng suối, họ tìm thấy chiếc ‘hộp đen’ rơi ngập xuống trong một vũng bùn. Các trung đội trong đơn vị 957 được thông báo và bảo vệ an ninh cho trực thăng vào đem chiếc ‘Hộp Đen’ ra. Cuôc tìm kiếm chấm dứt, đơn vị Du-Kích Lưu-Động quay về Đức-Phong chuẩn bị cho một cuộc hành quân mới.

Hành-quân Blackjack-31 bắt đầu sáng sớm ngày 8 tháng Giêng năm 1967, trung đội viễn thám do Chilton chỉ huy âm thầm lẻn ra khỏi trại LLĐB Đức-Phong di chuyển 11 cây số về hướng nam vào trung tâm chiến khu D. Trung đội này được lệnh im-lặng vô-tuyến, báo cáo hai lần mỗi ngày trên hệ thống máy truyền tin PRC-25. Sáu giờ sáng hôm sau, Đại-Úy Yedinak, Trung-Sĩ England dẫn một trung đội theo đường khác xâm nhập, nhiệm vụ của họ là bắt tay với trung đội viễn thám đã ‘vào vùng’ từ ngày hôm trước. Sau đó cả hai nằm đợi phần còn lại của đơn vị vào cùng với Đại-úy Gritz.

Chiến-khu D có thể được coi là mật khu, bất khả xâm phạm của địch. Đơn vị 957 được tin tình báo cho biết có thể đụng đơn vị chính quy cấp trung đoàn của địch. Các biệt-kích quân nhận ra điều đó ngay từ hôm đầu tiên mới vào, không phải chỉ có bạn. Thỉnh thoảng có những tiếng súng bắn thăm-dò, nhận diện phe ta, đánh dấu vị trí của địch.

Những ngày sau, y-tá trong đơn vị cho biết đã có người, kể cả Hoa-Kỳ bị sốt rét, họ lên cơn sốt bất tử, bị lạnh nổi da gà. Theo kế hoạch, đơn vị Du-Kích Lưu-Động sẽ hoạt động trong vùng khoảng 30 ngày, tình trạng sốt rét sẽ trở nên trầm trọng, giảm hiệu năng chiến đãu. Ngày 10 tháng Giêng toán viễn-thám chạm địch kết quả một biệt kích Miên bị thương sau đó chết, một Việt Công bị giết một bị bắt. Quân Việt-Công mặc quân phục ka-ki xanh, trang bị đầy đủ. Tù binh cho biết họ thuộc một binh trạm gần đó. Binh trạm này cho những đơn vị chính-quy tạm dừng chân trên đường mòn Hồ-Chí-Minh.

Trong chiến khu D, đơn vị 957 phân tán ra từng tiểu đội, dùng chiến thuật du-kích tổ chức các hoạt động phá hoại, phục kích gây cho địch tình trạng bất an. Cuộc hành quân chấm dứt ngày 9 tháng Hai năm 1967, quân biệt-kích được đưa về Biên-Hoà lãnh lương, đi phép. Các biệt-kích Mũ-Xanh Hoa-Kỳ được tướng Westmoreland ban thưởng huy chương, lần đầu tiên quân Lực-Lượng Đặc-Biệt dùng chiến thuật du kích của địch để đánh lại địch quân.

Đầu năm 1967, nhiều dấu hiệu cho thấy hai trung đoàn chủ lực Việt-Cộng 271, 273 hiện diện trong tỉnh Phước Long. Ngành tình báo cũng tin rằng hai trung đoàn chính quy Bắc Việt 84, 141 đang hoạt động trong chiến khu D. Ngoài các đơn vị chính quy Bắc Việt, Việt Cộng còn có thêm trung đoàn hậu-cần 81 của địch trong vùng.

Hành-quân Blackjack-33 do Lực-Lượng Du-Kích Lưu-Động phối hợp với chương trình Sigma đảm trách, kéo dài từ 24 tháng Tư cho đến 24 tháng Năm 1967 trong vùng III chiến-thuật. Khu vực hành quân là chiến-khu D, an-toàn khu cho Việt-Cộng. Lực-Lượng Du-Kích Lưu-Động do Đại-Úy James G. Gritz chỉ huy. Chương-trình Sigma cũng như tổng quát cuộc hành quân do Trung-Tá Clarence T. Hewgley chỉ huy.

Nhiệm vụ giao phó cho đơn vị 957 làm mồi nhử cho các trung đoàn chính quy của địch ra mặt, sau đó sư-đoàn 1 Bộ-Binh Hoa-Kỳ (Big Red 1) sẽ chận đánh tiêu diệt các đơn vị chủ lực Bắc Việt, Việt Cộng. Đại-Tá Francis ‘Blackjack’ Kelly chỉ huy trưởng Liên-Đoàn 5 LLĐB/HK được Thiếu Tướng John Hay tư lệnh sư-đoàn 1BB/HK bảo đảm sẽ đưa quân vào tiếp viện ngay tức khắc trường hợp đơn vị Du-Kích Lưu-Động chạm súng với một đơn vị cấp lớn của địch.

Đầu tháng Năm, trong chiến khu D, biệt-kích quân đụng nặng với một đơn vị cấp lớn Việt-Cộng. Sư-đoàn 1 BB/HK không vào tiếp cứu kịp như lời bảo đảm của tướng Hay làm cho đơn vị 957 bị thiệt hại nặng. Ngày 4 tháng Năm, đơn vị Du-Kích Lưu-Động được đưa về trại LLĐB Trảng Sụp bằng trực thăng Chinook CH-47 để dưỡng quân và bổ xung. Y-tá James C. Donahue ngồi một mình trên chiếc C-123 bay về Tây-Ninh, xung quanh anh ta là những xác biệt-kích Miên nằm la liệt trên sàn tầu. Khi chiếc máy bay ngừng lại, máu chẩy ra từ những vết đạn trên xác chết tràn về phiá trước phi cơ.

Sau tổn thất, hai toán A LLĐB/HK 303, 304 nhập lại, Đại-úy Gritz vẫn nắm chức vụ chỉ huy, Đại-úy Tom Johnson làm phụ tá. Được nghỉ 5 ngày, đến 9 tháng Năm, đơn vị 957 được trực thăng vận đến trại LLĐB Đồng-Xoài chờ đến tối, xâm nhập trở lại vùng hành quân trong chiến khu D. Đại-úy ‘Bo’ Gritz được phòng Nhì sư-đoàn 1 BB/HK cho biết là trận đụng độ trước đây trong ngày 3 tháng Năm, đơn vị 957 bị trung đoàn chủ lực 271 Việt-Cộng tấn công. Họ vẫn phải tiếp tục làm nhiệm vụ của họ cho đến khi cuộc hành quân Blackjack-33 chấm dứt.

Theo tài liệu:

1. Hard To Forget by Steven M. Yedinak.
2. Blackjack-33 by James C. Donahue

Carrollton 02/24/2000