Chuẩn tướng Trần Văn Hai sanh năm 1929 tại Cần
Thơ. Ông tốt nghiệp Khoá 7 Sĩ Quan Hiện Dịch, phục vụ tại chiến trường miền Bắc cho tới
khi đất nước chia đôi.
Sau khi trở về miền Nam, ông phục vụ tại nhiều
đơn vị khác nhau tại miền Trung cho tới khi được gởi
sang thụ huấn khóa Bộ binh Cao cấp tại Hoa Kỳ năm
1960. Lúc đó ông
mang cấp bậc đại uý.
Trở về nước,
ông tình nguyện sang phục vụ tại
binh chủng Biệt Động Quân vừa mới được thành
lập và được đưa ra Đà Nẵng để phối hợp với toán cố vấn Mỹ huấn luyện
các đơn vị BĐQ, đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng trung tâm huấn luyện của binh chủng này. Cho tới ngày nay, các cố vấn Hoa Kỳ vẫn còn dùng tên gọi
Hai Highway khi nhắc tới ông bởi vì trong thời gian này, ông thường lái chiếc
xe ủi đất để làm nền cho các cấu trúc sau này. Sau khi trung tâm huấn luyện đã
hoàn thành, ông là người đề xướng ra Khoa Huấn luyện Rừng Núi Sình Lầy,
đào tạo biết bao cán bộ cho tất cả các đại đơn vị của Quân lực Việt
Nam Cộng Hoà.
Đến cuối năm 1963, ông được vinh thăng Thiếu tá.
Cho tới năm
1965 thì được bổ nhiệm vào chức vụ
Tỉnh Trưởng Kiêm Tiểu Khu Trưởng Phú Yên. Trong thời gian
tại chức, ông đã chỉ huy các lực lượng Quân Cán Chính trong tỉnh bẻ gẫy
những cuộc tấn công của Việt Cộng xuất phát từ
mật khu Vũng Rô của chúng. Quân đội ta nhiều khi còn tổ chức những cuộc hành
quân vào tận sào huyệt này. Đầu năm 1966, phu nhơn của Thiếu tướng Vĩnh
Lộc, Tư lệnh Quân Đoàn II và Quân khu 2 là nữ ca sĩ Minh Hiếu tới Phú Yên có việc
riêng và lệnh của tướng Vĩnh Lộc là phải đón tiếp chu đáo. Thiếu tá Hai
lúc đó đã được thăng cấp Trung tá, quyết định dùng tiền riêng thuê xe dân
sự đưa đón thay vì dùng công xa. Vì chuyện này mà Trung tá Hai mất chức tỉnh trưởng
với lý do 'không hoàn tất chu đáo nhiệm vụ'. Ngày ông ra phi trường đi đáo nhậm
đơn vị mới, quân dân cán chính ra tiễn đưa rất đông.
Không ít người đã
nhỏ lệ. Năm 1969, Đại tá Trần Văn Hai trở lại Phú Yên để xem xét việc
thực thi một số kế hoạch trong Chiến dịch
Phượng Hoàng, đã đem theo rất nhiều quà để tặng dân chúng. Ông được quân
dân tiếp đón như một người ruột thịt khiến cho một trong những
người tháp tùng ông lúc đó là Trung tá Lê Xuân Nhuận, Chỉ Huy Trưởng Cảnh Sát Đặc
Biệt Khu 2 đã ngạc nhiên. Và sau này có thuật lại trong cuốn hồi ký 'Cảnh Sát Hoá, Quốc
Sách Yểu Tử Của Việt Nam Cộng Hoà' rằng chắc hẳn là trong thời gian làm tỉnh
trưởng Phú Yên, tướng Hai đã đối xử với dân chúng tốt hết mực nên
mới được quí trọng làm vậy.
Sau khi mất chức tỉnh trưởng Phú Yên, Trung tá Trần Văn
Hai được bổ nhiệm vào chức vụ
Chỉ huy Trưởng Biệt Động Quân.
Và trong biến cố Tết Mậu Thân, ông đã chứng tỏ tài chỉ huy của mình. Liên đoàn
5 Biệt Động Quân là đơn vị đã phản công tiêu diệt địch ngay
trong những giờ giao tranh đầu tiên tại Thị Nghè - Hàng Xanh và sau đó, phụ
trách mặt trận Chợ Lớn và Phú Thọ. Ông đã nhiều lần có mặt ngay tại tuyến
đầu, chỉ cách nơi giao tranh khoảng 50 thước đặng thị sát mặt trận,
khích lệ tinh thần chiến đấu của quân nhân các cấp.
Tháng 5 năm 1968,
Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc Gia là Thiếu
tướng Nguyễn Ngọc Loan bị trọng thương tại mặt trận Thị Nghè.
Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ký đã sắc lệnh bổ nhiệm Đại tá Trần Văn
Hai thay thế. Cho tới nay, nhiều người vẫn còn ngộ
nhận rằng bởi Thủ tướng Trần Văn Hương là một người trong thân tộc đề nghị nên
Đại tá Hai mới có được chức vụ này. Kỳ trung, cụ Trần Văn Hương quê quán Vĩnh
Long trong khi Đại tá Hai quê quán Cần Thơ. Hơn nữa, Thủ tướng Chánh Phủ lúc đó
là Luật sư Nguyễn Văn Lộc. Cụ Trần Văn Hương tới cuối năm đó mới làm thủ tướng.
Trong thời gian giữ chức Tổng Giám Đốc Cảnh Sát Quốc Gia, Đại tá Hai đã điều
hợp tất cả các đơn vị một cách rất xuất sắc trong chiến dịch Phượng Hoàng khiến
cho các hạ tầng cơ sở của Việt Cộng bị thiệt hại nặng nề và tê liệt. Tuy vậy,
giới truyền thông Tây phương đã xuyên tạc nhiều về chiến dịch này gây nhiều bất
lợi cho Việt Nam Cộng Hoà. Quí bạn đọc nào muốn biết thêm về chiến dịch Phượng
Hoàng, xin tìm đọc cuốn 'Vietnam: the Conflict and Controversy' của Paul Elliot
xuất bản tại Luân Đôn năm 1996 hoặc cuốn 'The Team' của Ian McNeil do
University of Queensland Press xuất bản năm 1984.
Tướng Trần Văn Hai tuẫn
tiết đã đúng 30 năm và khi nhắc tới ông, chúng ta không quên những thiệt thòi
mà ông đã cam chịu trong những ngày phục vụ đất nước. Tuy vậy, cũng phải
công tâm mà nói, ông không phải là một cấp chỉ huy có tài dùng người. Khi về
chỉ huy ngành cảnh sát, ông có đem theo một số thuộc cấp mà ông một lòng tin
tưởng. Một số sĩ quan khi sang làm việc với tướng Hai trong
ngành cảnh sát, thấy không thích hợp trong vai trò mới đã xin trở về binh chủng
Biệt Động Quân. Cũng cần nói thêm ở đây là tuy giữ chức vụ cao cấp nhứt trong
ngành cảnh sát, tướng Hai vẫn thường xuyên ghé thăm các thuộc cấp cũ, một điều
mà những ai ở vào vị trí của ông rất ít khi làm.
Năm 1970, tướng Hai rời ngành cảnh sát với cấp bậc Chuẩn tướng để
giữ chức vụ Tư lệnh Biệt khu
4
Năm 1972,
Việt Cộng và Cộng Sản Bắc Việt tung ra chiến dịch
Xuân - Hè 1972 mà người Mỹ gọi là The Easter Offensive và chúng ta thường gọi
là Muà Hè Đỏ Lửa với ba mặt trận chánh là Trị Thiên, Kontum và An Lộc.
Tại mặt trận Kontum, địch tạm chiếm ưu thế trong những ngày đầu. Bộ Tư lịnh Sư
Đoàn 22 Bộ Binh bị chúng tràn ngập, Đại tá Tư lịnh Lê Đức Đạt bị mất tích. Tại
phía Bắc Kontum, Lữ đoàn 2 Nhảy Dù chịu trách nhiệm ngăn chặn Cộng quân tại Tân
Cảnh. Sau khi Tiểu đoàn 11 Nhảy Dù rút khỏi Charlie (Cố Đại tá Nguyễn Đình
Bảo hy sinh ngày 12 tháng 4 tại đây) thì áp lực địch nặng hơn, nên Liên đoàn 6
Biệt Động Quân từ vùng 3 được gởi ra tăng cường cho trận tuyến này. Tại thị xã
Kontum, Đại tá Lý Tòng Bá chỉ huy Sư đoàn 23 Bộ Binh cùng các lực lượng tại đây
chống lại vòng vây của địch ngày càng xiết chặt. Trong tình thế đó, Tư lịnh Phó
Quân Đoàn I và Quân khu 1 là Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn được bổ nhiệm làm Tư
lịnh Quân Đoàn II và Quân khu 2 thay thế Trung Tướng Ngô Dzu.
Đồng thời Chuẩn tướng Trần Văn Hai
được bổ nhiệm vào chức vụ
Tư lịnh Phó Hành Quân của Quân đoàn. Tướng Hai đã đích
thân có mặt tại chiến trường để chỉ huy 10 tiểu đoàn Biệt Động Quân tái chiếm
đèo Chu Pao, khai thông Quốc lộ 14 lên tiếp tay cho các lực lượng bạn giải toả
Kontum. Chính trong thời gian này đã xảy ra mấy chuyện đáng tiếc.
Sau khi các lực lượng Biệt Động Quân đã đẩy lui được Cộng Quân, khai thông Quốc
lộ 14 lên Kontum thì Chuẩn tướng Hai cho một số đơn vị Biệt Động Quân tiếp tục
khai thông quốc lộ đồng thời một số truy kích tàn quân Việt Cộng. Mọi việc đang diễn tiến
tốt đẹp thì Thiếu tướng Toàn gọi máy xuống mạt sát tướng Hai mà theo lời các
nhơn chứng thì Quế Tướng công có chửi thề trong lúc điện đàm.
Lệnh của tướng Toàn lúc đó là bằng mọi cách mọi tiến về Kontum trong thời gian
ngắn nhứt để giải vây cho Đại tá Kỵ binh Lý Tòng Bá cùng Bộ Tư lịnh và Bộ chỉ
huy Tiểu khu Kontum và do đó, bỏ mặc cho đám tàn quân Việt Cộng đang tháo chạy
vô rừng. Chính điều này đã cho phép đám tàn quân đó lấy thêm quân đặng tái tổ
chức đội hình rồi tấn công quấy nhiễu gây rất nhiều khó khăn cho các lực lượng
bạn sau đó. Sau khi Kontum được giải vây, Đại tá Lý Tòng Bá được vinh thăng
Chuẩn tướng trong lúc Chuẩn tướng Hai bị Thiếu tướng Toàn khiển phạt 40 ngày trọng cấm
xin gia tăng đồng thời cách chức và gởi trả về Bộ Tổng Tham mưu.
Trở lại Sài Gòn, Chuẩn tướng Trần Văn Hai được bổ nhiệm vào chức vụ Chỉ huy Trưởng
Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Lam Sơn Kiêm Chỉ huy Trưởng Huấn khu Lam Sơn. Xin nói rõ hơn là
Huấn khu Lam Sơn nằm trong quận Ninh Hoà thuộc tỉnh Khánh Hoà. Huấn khu này gồm
có Trường Pháo Binh, Trung tâm Huấn luyện Biệt Động Quân Dục Mỹ và Trung tâm
Huấn luyện Quốc gia Lam Sơn là nơi tổ chức các khoá huấn luyện cho Hạ sĩ quan
Trừ bị và Tân binh quân dịch.
Mãi tới đầu năm 1974, khi Tư lịnh Sư đoàn 7 Bộ Binh là Thiếu tướng Nguyễn Khoa
Nam được bổ nhiệm vào chức vụ Tư lịnh Quân đoàn IV và Quân khu 4 thì Chuẩn tướng Trần Văn Hai
được bổ nhiệm thay thế tướng Nguyễn Khoa Nam, chỉ huy
Sư đoàn 7 Bộ Binh đặt căn
cứ tại Đồng Tâm trong tỉnh Định Tường.
.......
*Bài này đã được hiệu chính một số
chi tiết.
* Ghi chú: (Tướng Hai đã tự sát khi miền Nam bị rơi
vào tay quân CS Bắc Việt ngày 30-4-1975. Xin click vào đây để đọc
Những giờ cuối cùng cuả
tướng Trần văn Hai (Trịnh văn Ngân)
hay
THE LAST HOURS OF THE BRIGADIER GENERAL TRAN VAN HAI (Vũ đình Hiếu)
- Ban Biên Tập)
Menu